Η συνεχώς εξελισσόμενη τεχνολογία έχει φέρει νέες προκλήσεις στον κόσμο της εκπαίδευσης. Μια από αυτές τις προκλήσεις είναι η αντιμετώπιση της ψηφιακής εξάρτησης των παιδιών και η διερεύνηση της επίδρασής της στην ακαδημαϊκή τους επίδοση. Το πρόσφατο άρθρο με τίτλο Μια Ολιστική Έρευνα της Σχέσης μεταξύ της Ψηφιακής Εξάρτησης και της Ακαδημαϊκής Επίδοσης στους μαθητές (Tulubas, Karaköse & Papadakis, 2023), προσφέρει σημαντικές απόψεις για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης.
Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην κατανόηση της σχέσης μεταξύ της ψηφιακής εξάρτησης και της ακαδημαϊκής επίδοσης των μαθητών και των μαθητριών. Εξετάζονται διάφοροι παράγοντες, όπως η συχνότητα και η διάρκεια της χρήσης διαφόρων ψηφιακών μέσων, η φύση της χρήσης (π.χ. παιχνίδια, κοινωνικά δίκτυα, εργασίες) καθώς και επιπτώσεις από τη χρήση των ψηφιακών μέσων στην καθημερινή ζωή των παιδιών.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ψηφιακή εξάρτηση μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στην ακαδημαϊκή επίδοση των παιδιών, μειώνοντας την προσοχή τους κατά την εκπαιδευτική διαδικασία, επηρεάζοντας την παραγωγικότητά τους και αυξάνοντας το στρες και άλλα αρνητικά συναισθήματα. Ωστόσο, η έρευνα προτείνει στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση αυτής της κατάστασης.
Οι στρατηγικές που προτείνονται για τη διαχείριση της ψηφιακής εξάρτησης και τη βελτίωση της εκπαιδευτικής επίδοσης βασίζονται:
Στην Ευαισθητοποίηση και στην εκπαίδευση των παιδιών με προγράμματα που θα εστιάζουν
α) στην αύξηση των γνώσεων τους σχετικά με τους κινδύνους που επιφυλάσσει η ψηφιακή εξάρτηση
β) στην εκμάθηση δεξιοτήτων διαχείρισης αυτών των κινδύνων.
Στη Θέσπιση χρονικών περιορισμών, με στόχο την οριοθέτηση του χρόνου που δαπανάται από τα παιδιά σε διαδικτυακές δραστηριότητες, όπως κοινωνικά δίκτυα και παιχνίδια, προκειμένου να δοθεί προτεραιότητα στις σπουδές τους και στις ακαδημαϊκές τους υποχρεώσεις.
Στην δημιουργία κοινοτήτων, μέσα από τις οποίες τα παιδιά θα μπορούν αφενός να ανταλλάσσουν ιδέες, εμπειρίες και στρατηγικές και αφετέρου να λαμβάνουν υποστήριξη για τη διαχείριση της πιθανής ψηφιακής εξάρτησης.
Στην Προαγωγή υγιών σχέσεων με τα ψηφιακά μέσα, που επιτυγχάνεται με την ενθάρρυνση της χρήση των ψηφιακών μέσων στην εκπαίδευση με προσοχή και ισορροπία.
Οι παραπάνω στρατηγικές μπορούν να συνδυαστούν ή να προσαρμοστούν ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτεραιότητες του εκάστοτε μαθητικού κοινού. Σε κάθε περίπτωση η ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής στρατηγικής για τη διαχείριση της ψηφιακής εξάρτησης από τους μαθητές και τις μαθήτριες απαιτεί συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς και την κατάλληλη στήριξη από τους ίδιους.
Τέλος, η συνεχής έρευνα και παρακολούθηση της σχέσης μεταξύ της ψηφιακής εξάρτησης και της ακαδημαϊκής επίδοσης είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και τη βελτίωση των στρατηγικών που χρησιμοποιούνται στον χώρο της εκπαίδευσης. Μέσα από τη συνεχή προσπάθεια και την αναπροσαρμογή μπορούμε να διασφαλίζουμε ότι οι μαθητές και οι μαθήτριες θα αναπτύξουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για να επιτύχουν τελικά στην εκπαίδευσή τους, αλλά και στη ζωή τους.
Tulubas, Tijen & Karaköse, Turgut & Papadakis, Stamatios. (2023). A Holistic Investigation of the Relationship between Digital Addiction and Academic Achievement among Students. European Journal of Investigation in Health Psychology and Education. 13. 2006-2034. 10.3390/ejihpe13100143.