Το μέλλον μέσα το πρίσμα του STEM

Με την εκπαίδευση και την μετάβαση αυτής στην ψηφιακή εποχή, είναι εύλογο να προκύψουν απορίες, ανησυχίες αλλά και ερωτηματικά σε ό,τι αφορά το παρόν και το μέλλον της. Με την έλευση του STEM στα σχολεία, τα ερωτηματικά αυτά ενδέχεται να πολλαπλασιαστούν – και σε μερικές περιπτώσεις να προκαλούν 2^ες σκέψεις.

Για κάθε νέα πορεία που χαράσσεται στην εκπαίδευση, οι εκπαιδευτικοί αναλαμβάνουν να «συνοδεύσουν» τους μαθητές τους στο ταξίδι της μάθησης, με ένα μεγάλο κομμάτι αυτού να περιλαμβάνει την αξιολόγηση τους, τη διερεύνηση των κλίσεων και μέσω της εμπειρίας τους, τη διεύρυνση των οριζόντων τους σχετικά με τις μελλοντικές, σπουδαστικές και επαγγελματικές τους αποφάσεις.

«Οι αριθμοί δεν λένε ψέματα», όπως είναι γνωστό. Για τον λόγο αυτό, συγκεντρώσαμε μερικές στατιστικές που αφορούν το STEM, τόσο σε πανελλαδικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, σχετικά με την επαγγελματική αποκατάσταση και τον κοινωνικό αντίκτυπο των επαγγελμάτων που καλύπτονται από την «ομπρέλα» του. Παραθέτουμε λοιπόν, μερικές προβλέψεις για το μέλλον, όπως και συμπεράσματα που προκύπτουν από αυτές:

•  Σύμφωνα με το World Economic Forum, το 25% των επαγγελμάτων αναμένεται να αλλάξει την επόμενη πενταετία λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης. Το STEM διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης υποστηρίζει ότι, σύμφωνα με στοιχεία του 2023, η ζήτηση για επαγγελματίες STEM στην Ελλάδα προβλέπεται να αυξηθεί κατά 16% έως το 2030.
  
  

Τα πεδία της πληροφορικής και της τεχνολογίας είναι ιδιαίτερα ελκυστικά, ενώ ταυτόχρονα παρατηρείται έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού στους τομείς της μηχανικής και των φυσικών επιστημών​. Στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης και της τεχνητής νοημοσύνης, αναμένεται δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Το STEM θα βρίσκεται στην καρδιά αυτής της αλλαγής, με προοπτικές ανάπτυξης από το 2027 και πέρα.

Σε συνάρτηση με την παραπάνω στατιστική, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κομμάτι της ζήτησης στα επαγγέλματα και τις ειδικότητες που περιστρέφονται γύρω από το STEM.

•  Ειδικότητες όπως μηχανική, πληροφορική, και βιοεπιστήμες συνεχίζουν να έχουν ισχυρή ζήτηση, με τις γυναίκες να καλύπτουν πλέον το 28% των θέσεων STEM παγκοσμίως, μια αύξηση που δείχνει την ενίσχυση της ποικιλομορφίας στον τομέα​ (World Economic Forum). Στην Ελλάδα, η ζήτηση για εξειδικευμένα επαγγέλματα STEM αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται, κυρίως λόγω της ψηφιοποίησης της οικονομίας και της ανάγκης για τεχνολογικές καινοτομίες. Προβλέπεται ότι οι επαγγελματίες με STEM δεξιότητες θα διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην ψηφιακή μετάβαση της χώρας, ενώ παράλληλα θα ενισχυθεί η απασχόληση σε τομείς που σχετίζονται με την πράσινη τεχνολογία και την ανανεώσιμη ενέργεια​
  
  

Πολλές οι αναφορές για την τεχνολογική πρόοδο, όπως και την απόκριση της εκπαίδευσης στο κομμάτι αυτό. Όμως θα αναρωτηθεί κανείς: «Πέραν της τεχνολογίας και της επαγγελματικής αποκατάστασης. Υπάρχει κάτι άλλο θετικό σε όλο αυτό;».

•  Η αύξηση των STEM επαγγελμάτων σε περιοχές με υψηλά επίπεδα εκπαίδευσης και νεανικούς πληθυσμούς, παρέχει νέες ευκαιρίες για κοινωνική ανέλιξη, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής και ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή​. Η Ελλάδα κατατάσσεται στις "πιο έξυπνες χώρες" όσον αφορά τον αριθμό αποφοίτων STEM, με το 26% των πτυχίων να απονέμονται σε τομείς όπως η επιστήμη, η τεχνολογία, η μηχανική και τα μαθηματικά. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία του STEM στον εκπαιδευτικό τομέα της χώρας, παρόλο που οι επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη ήταν χαμηλές (0,08% του ΑΕΠ). Ωστόσο, η αύξηση των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης στο 0,99% του ΑΕΠ το 2016 αναμένεται να συμβάλει στη βελτίωση της αποδοτικότητας των αποφοίτων STEM, οι οποίοι συμβάλλουν σημαντικά στην καινοτομία και την τεχνολογία​.
  
  

Συμπερασματικά, ο τομέας του STEM συμβάλλει καθοριστικά στην επαγγελματική αποκατάσταση και στην κοινωνική ανάπτυξη. Οι τεχνολογίες του STEM, όχι μόνο δημιουργούν νέες ευκαιρίες εργασίας, αλλά και επιδρούν θετικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας.

Οι προβλέψεις δείχνουν ότι η ανάπτυξη του STEM θα συνεχίσει να είναι ισχυρή τα επόμενα χρόνια, ενώ οι περιοχές με υψηλή συγκέντρωση επαγγελμάτων STEM θα διατηρήσουν την ελκυστικότητά τους τόσο για εργαζόμενους όσο και για επενδύσεις.

Οι προοπτικές για τους νέους επαγγελματίες στην Ελλάδα φαίνονται εξίσου θετικές, λόγω των αυξανόμενων αναγκών σε τομείς όπως η πληροφορική, η μηχανική και η πράσινη ενέργεια, παρόλο που υπάρχει ακόμα ανάγκη για περαιτέρω επενδύσεις στην εκπαίδευση και την έρευνα. H συνεχιζόμενη ανάπτυξη στον τομέα του STEM υποδηλώνει τη δόμηση μιας νέας ψηφιακής εποχής, με προεκτάσεις οικονομικές, περιβαλλοντολογικές όσο και κοινωνικές.

Περισσότερη αρθρογραφία και σενάρια χρήσης, μπορείτε να βρείτε εδώ.